'Wij Gebaren'
Curriculum en Oudermodules Nederlandse Gebarentaal

Voor gelijkwaardige opvoeding en optimale toegang tot taal

Dove en slechthorende kinderen ervaren veel taalbarrières. De missie van 'Wij Gebaren’ is: opvoeding met gebarentaal zodat ouders meteen een goede taalbasis kunnen leggen. Een goede taalbasis is onmisbaar voor een kansrijke toekomst: de cruciale taalverwervingsfase loopt tot het 5e levensjaar. Ouders zijn verantwoordelijk voor het taalaanbod van hun dove/slechthorende kind. Dit kunnen ze alleen bieden door zelf zo vroeg mogelijk gebarentaal eigen te maken. ’Wij Gebaren’ biedt 7 modules voor ouders met kinderen van het 1e tot en met het 7e levensjaar. ‘Wij Gebaren’ draagt bij aan a) de doelstellingen van het VN Verdrag Rechten van de mens met een beperking en b) het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind.

Het accent van Wij Gebaren ligt vooral op functionele communicatie, met name interactie en dialogen in combinatie met thema's uit Europees Referentiekader voor Gebarentalen (ERK) die essentieel zijn voor toepassing in thuissituaties. Het gaat dus over meer dan alleen het aanbieden van lexicon. Wij richten ons vooral op het optimaliseren van de communicatie thuis. Daarbij wordt aandacht besteed aan handige tips en wetenswaardigheden met betrekking tot gebarentaalgebruik in de opvoeding. Dit resulteert in meer rust in het gezin en ruimte voor het dove of slechthorende kind.

Het kind 'voor' zijn

Bij dove/slechthorende kinderen moeten ouders 'vooruitsnellen' in het zelf leren van gebarentaal. Zodat zij de taal kunnen overdragen c.q. leren aan hun kind.

Snel van basisgebruiker naar niveau van onafhankelijk gebruiker

Ouders willen over van alles kunnen communiceren met hun kind, in de breedte en de diepte. Daarom snel richting B2 niveau: onafhankelijk/zelfstandig

ERK als systeem

'Wij Gebaren' is gebaseerd op het Europees ReferentieKader (ERK) voor Talen (Council of Europe). Het ERK heeft als doel: functionele communicatie. Het is gericht op leerders van een tweede taal (L2). Vanaf 1991 is het ERK toegepast als raamwerk voor alle Europese gesproken talen. Sinds 2013 is er een ERK voor gebarentalen. Tweede taalleerders kunnen via stappen groeien van A1 (beginnersniveau) naar C2 (moedertaalniveau).

Zero Award

Het curriculum project 'Wij Gebaren' is in 2016 bekroond met een award van het Zero Project van Essl Foundation.

Wij Gebaren modules 1 tot en met 7

Ouders als tweede taalleerders

Het ERK is geschikt voor ouders als specifieke doelgroep omdat zij L2 leerders zijn. Daarnaast leren zij ook een andere modaliteit te gebruiken (handen/ogen in plaats van stem/oren).

'Ik kan doelen'

In elke les van elke module staan de 'Ik kan doelen' van het ERK centraal. Ouders weten dat ze aan vaardigheden werken en dat er een uitgestippelde lijn is om steeds meer vaardigheden behalen. Dat motiveert.

Pedagogiek

In het aangeboden curriculum wordt gebarentaal niet alleen geleerd als een tweede taal met een andere modaliteit; er zijn ook veel pedagogische aspecten in verwerkt. Opvoeden bestaat uit allerlei zaken zoals: discussiëren, onderhandelen, bevragen, corrigeren, overleggen etc. Dat hoort erbij én is nodig. Ouders willen dit ook kunnen doen met hun dove/slechthorende kind net als bij de (eventuele) horende broers/zussen. Dat kan mèt en via gebarentaal. Ook krijgen ouders informatie over communicatieve, culturele en gedragsmatige fenomenen bij kinderen met een auditieve beperking.

Thuis als 'werkplaats'

In de les wordt er praktisch geoefend. Ouders leren te herkennen hoe er geanticipeerd kan worden op situaties thuis. Zo kunnen ze beter communiceren en voelen ze dat ze zelf kunnen handelen, wat natuurlijk heel belangrijk is.

Geïntegreerde aanpak

Module 1 t/m 7 is ontworpen volgens een geïntegreerde aanpak. Het taalkundige deel is vermengd met het pedagogische deel. Beide delen versterken elkaarin.

Is er een lijn met school etc?

Nee. Ouders zijn de opvoeders van hun dove/slechthorende kind. Zij bepalen de manier van opvoeden. Daarnaast gaan er steeds minder dove/slechthorende kinderen naar Cluster2scholen. Ze gaan steeds vaker (of sneller) richting regulier onderwijs. Deze ouders hebben wel handvatten nodig juist ook omdat ze geen cluster2 school contact (meer) hebben.

Zelfevaluatie

Ouders vullen aan het einde van ‘Wij Gebaren’ een zelfevaluatie formulier in.

Zelfevaluatie grafiek

Van de drie groepen ouders (n=20) hebben we de gegevens in dit grafiek gezet. De meesten schatten hun vaardigheden hoog in na de module Wij Gebaren 4.

ERK als trap

Hoe eerder een goede basis wordt gelegd in gebarentaal, hoe makkelijker het voor ouders wordt om brug te slaan naar de gesproken/geschreven taal. Door gebarentaal als volwaardige taal te leren, wordt communicatie functioneel. Ouders rapporteren veel minder frustraties thuis.

Join our network!

Via onze website kunnen docenten Gebarentaal uit diverse landen online profiteren van een centrale kennisbank. Wereldwijd worden hier lesideeën specifiek voor ouders verzameld en gedeeld. Ook zijn er MOOC’s over gebarentaaldidactiek en ouders als gerichte doelgroep.